vrijdag 31 mei 2013

Een fietstochtje

Soms moet je het nodige met het aangename combineren. Zo lag hier al een tijd een zak wegwerpluiers te stinken in de schuur. Voor 's nachts gebruiken we wel wegwerp en die leveren we apart bij de gemeentewerf in voor recycling. Maar ja, dan moet je het wel wegbrengen natuurlijk. Manlief heeft doordeweeks de auto mee naar het werk en op zaterdag ik de gemeentewerf maar 2 uurtjes open in de middag. Dus vandaag maar met zoontje met de fietskar gegaan. Zo'n zak past precies achterin de kar en als ik hard genoeg fiets gaat de geur van ons weg....

Maar daar bleef ons fietstochtje niet bij. Ik wilde al langere tijd wat tochtjes maken over de minder bekende paden. En omdat ik iemand van de weggeefhoek op fb kattenspeeltjes had beloofd, kon ik die route nu mooi eens uitproberen. Het was een leuke route. Onderweg kocht ik een pondje kersen bij een boomgaard en we kwamen langs tal van mooie plekjes en leuke speeltuintjes. Een route die we zeker nog vaker gaan fietsen dus. Nadat we de kattenspeeltjes hadden afgegeven gingen we naar de kinderboerderij die tegenover haar huis is. Zoontje vond het geweldig, het liefst wilde hij naar de konijntjes en kippen toe kruipen, maar dat vond ik niet zo'n goed idee. Hij mag van mij rustig in het gras kruipen, maar niet als het er vol ligt met konijnenkeutels en kippenstront. Dus dan maar naar de speeltoestellen iets verderop, ook prima.

Het was een hele leuke ochtend. Zoontje viel op de terugweg lekker in slaap in de kar. Het tochtje bedroeg in totaal zo'n 15 kilometer, dus heb ik ook lekker aan mijn conditie gewerkt, want met zo'n kar fietsen is toch wel zwaarder.Was wel blij dat we 's ochtends zijn gegaan, want 's middags stond er behoorlijke wind.

Nog even wat kiekjes dan

Oh, wat lijkt hij hier al groot!

Hij wil naar dat konijntje toe...

Schommelen is ook best leuk

Hangjongere....

donderdag 30 mei 2013

Altijd nog beter dan...

"Altijd nog beter dan..." is het begin van een zin die de laatste tijd vaak door mijn hoofd gaat. In mijn zoektocht naar gezonder eten merk ik dat het soms zo moeilijk is om alles perfect te doen. Ergens schuilt er toch ook wel een klein perfectionistje in me, die me tijdens het boodschappen doen allerlei dingetjes in mijn oor fluistert die ik niet MAG eten of is het niet WIL eten?

Ik wil 100% biologisch, 100% zonder slechte E-nummers en 100% zonder pakjes en zakjes. In de praktijk zit ik denk ik op 75% biologisch, 90% zonder slechte E-nummers en 90% zonder pakjes en zakjes. Het is zeker niet slecht als ik het vergelijk met een jaar geleden, maar ik besef me wel dat ik er nog niet ben. Soms raak ik gefrustreerd door dat stemmetje en een andere keer haal ik mijn schouders op en beland het toch in het winkelwagentje.

In een cursus die ik een aantal jaar geleden volgde over gezond eten werd er verteld dat een leerproces altijd als volgt werkt. Eerst ben je onbewust onbekwaam, je weet niet hoe het moet en doet het daarom niet. Dan verdiep je je in de stof en wordt je bewust onbekwaam, je weet nu hoe het moet maar in de praktijk doe je het nog niet en/of lukt het nog niet, maar daar ben je je wel van bewust. Vervolgens doe je met veel moeite hoe het wel moet en handel je dus bewust bekwaam en als het eigenlijk vanzelf gaat zonder er bij na te denken en een gewoonte wordt ben je onbewust bekwaam.

Ik zit nu denk ik ergens tussen bewust onbekwaam en bewust bekwaam in. Ik weet wat ik wil (al weet ik nog lang niet alles over gezond eten) maar in de praktijk lukt het me nog niet altijd. Ik eet voor een groot deel heel anders dan een jaar geleden. Ik probeer in de supermarkt gezonde keuzes te maken, maar als ik niet een variant kan vinden die aan mijn 3 regels voldoen en het toch echt wil hebben beland het toch in mijn mandje. Voor sommige dingen heb ik nog geen goede vervanging gevonden. Door niet te streng te zijn voor mezelf en dan soms toch maar iets in mijn winkelmandje te gooien dat niet biologisch is bijvoorbeeld, maakt wel dat ik het volhoud. Het is misschien niet perfect, maar altijd nog beter dan hoe ik een jaar geleden at. En zo denkt de weegschaal er ook over.

Vandaag nog, ik liep op de markt, vraag me eigenlijk ook af wat ik daar nog te zoeken heb. Eerder vond ik het altijd leuk om op de markt te komen, kocht lekker fruit en groente, een brood of wat broodjes, lekkere noten en olijven bij de notenkraam en soms nam ik ook nog wat ongebakken vegetarische loempia's mee voor in de vriezer. Op zich niet eens zo slecht als ik het zo opschrijf, maar het is allemaal NIET biologisch, geen idee wat er in die loempia's en brood zit, want geen etiketten en die noten zijn vast ook niet in kokosolie gebakken. Maar toch vind ik het marktje hier in het dorp wel gezellig en begon mijn wekelijkse wandelingetje ook wel een beetje te missen.

Dus vandaag toch maar weer er heen. Ik kocht een kilo bespoten aardbeien, ongezouten macademia mix, ongezouten cashewnoten, cashew/pinda mix met knoflook/peterselie en groene knoflook olijven. Brood eet ik al een stuk minder en bak ik toch liever zelf, dus die liet ik liggen. En misschien had het zo moeten zijn dat Vietnamese kraampje er dit keer (nog) niet stond.

Oh, wat vind ik dit lekker allemaal! En het is toch een soort van "gezond" snacken, hou ik mezelf voor. Het is altijd nog beter dan een zak chips, groenteburger van de M of glas cola light. Ik koop dit soort dingen dan bewust onbekwaam. Ik weet dat het niet 100% goed is, maar zo lang ik het met mate doe zie ik er ook de ernst niet van in. Als ik alles 100% volgens "mijn regeltjes" MOET doen, voelt het weer als MOETEN, als een DIEET en ik weet al 15 jaar dat diëten NIET werken!

maandag 27 mei 2013

MoestuinMaandag (deel 7)

Een paar weken geleden blogde ik nog dat het van mij wel mocht gaan regenen, omdat zelf de regenton droogstond. Maar nu vind ik het wel genoeg geweest en ik was dan ook blij dat vanmorgen de zon scheen en ik op de radio hoorde dat het zo'n 19 graden zou worden. De plantjes hebben de warmte nodig en dan met name mijn paprika, tomaat en basilicumplantjes. En wij zelf kunnen ook wel wat zon en warmte gebruiken!

Alles groeit door de kou nauwelijks. Wel is er volop sla geoogst en nog te oogsten. Ik denk dat ik zo als lunch maar eens een lekkere salade ga maken met sla uit eigen tuin, wat tomaatjes uit de groentetas en in de koelkast ligt nog geitenkaas en de laatste walnoten zullen gekraakt gaan worden.

De hop groeit gestaag richting schutting.
De aardbeitjes nog steeds in bloei, maar nog geen vruchten....
Rabarber groeit weer lekker en ook de kiwibes laat zich niet uit het veld slaan

Weinig verandering op dit plekje

Hé buiten komt nu ook het eerste snackpaprikaatje er aan!

Zo lijkt het alsof we een hele groene tuin hebben

Sla kan geoogst worden!, radijs en mosterdspinazie groeien lekker door

Baslicum en tomaat zien er wat verlept uit

Frambozen en blauwebes en er tussen 2 pompoenplantjes
en rechts nog de  witte druif

Ziet er zo best gezellig uit!

De voortuin lijkt nog steeds wat kaal,
maar de aardbeienplantjes groeien echt goed.
Een close-up, als het nu lekker zonnig wordt zijn de
voorste 2 vakken met vooral aardbeien  vast snel groen.

zondag 26 mei 2013

Gezonde chocolade

Ik ben dol op chocola! In mijn zoektocht naar gezonder eten kwam ik diverse chocolade recepten tegen. Ik denk niet dat je hier kilo's van moet eten, maar als je dan toch een keer zin hebt in iets lekkers is het een goed alternatief voor de reguliere chocolade uit de supermarkt.

Hier vond ik een recept dat ik uitprobeerde, ik deed er ook nog pinda's in en goot het in een rechthoekig bakje in de vriezer. Na een half uurtje in de vriezer was het een lekkere reep. Ook manlief vond het lekker. Het smaakt wel meer naar pure chocolade en smelt snel, dus in de vriezer bewaren, maar hier was het zo op. Een paar dagen later maakte ik een andere variant met walnoten en rozijnen, ook om je vingers bij af te likken, letterlijk dan ook, want het smelt ook in je hand.

Ook vond ik nog een ander vergelijkbaar recept van Julia Kang. Hier wordt de agavesiroop weggelaten en rozijnen als zoetstof gebruikt. Deze variant heb ik nog niet geprobeerd. Hieronder het filmpje hoe het gemaakt wordt.




Voor de 2 repen die ik maakte gebruikte ik rauwe cacaopoeder. Rauwe cacaopoeder wordt gezien als superfood, zoals ook Julia Kang in dit filmpje vertelt. Het zit boordevol magnesium en andere mineralen zoals ook hier staat te lezen, waar ik het kocht.

Ook kwam ik nog dit filmpje tegen waar andere zoetstoffen worden gebruikt en ook cacaoboter:



Daarnaast vond ik nog meer recepten: met muntblaadjes en lavendelbloemetjes een variant met stevia en hier nog een verzameling van allerlei chocoladevarianten.

Wat me opviel is dat het zo makkelijk en snel te maken is en je eindeloos kan variëren. Ik ben enthousiast en ik ga zeker verder met experimenteren en  proberen de lekkerste gezonde chocolade te vinden.

zaterdag 25 mei 2013

Ouders Natuurlijk beurs

Vandaag gingen we naar de Ouders Natuurlijkbeurs. Normaal ga ik niet zo snel naar een beurs, maar dit was in de buurt en het leek mij een mooie manier om nog meer te weten te komen over natuurlijke producten en een natuurlijke manier van leven.

We waren nog net op tijd voor een goodiebag, want die kregen alleen de eerste 150 bezoekers. Manlief had zoontje in de draagzak, hij vindt het fijn en stoer om zo rond te lopen. En ik vind het wel lekker makkelijk....

Het was echt druk, dat had ik niet verwacht. Wel leuk om allemaal ouders bij elkaar te zien met draagdoeken. Er waren standjes met houten speelgoed, biologische kleding, natuurlijke verzorgingsproducten en wasbare luiers e.d. Ik was niet echt van plan om iets te kopen, want we hebben niks echt nodig op het moment. Die biologische kleding vind ik allemaal heel erg leuk hoor, allemaal leuke prints, maar ik ga toch echt geen 25 euro betalen voor een pakje waar hij over een paar maanden uitgegroeid is. Nee, dan geef ik toch de voorkeur aan tweedehands. Ik was nog wel op zoek naar een swimsuit en zomerhoedje, maar geen leuke kunnen vinden, dus daar zoeken we nog maar even voor verder, de zon komt voorlopig toch niet....wel handig om te onthouden wat er was voor als ik volgend jaar weer wil gaan (denk het wel) want het scheelt natuurlijk verzendkosten en er zijn ook veel leuke beursaanbiedingen). Zo was er een leuke aanbieding van natuurlijke tandpasta, Beursprijs 3 voor € 6,--, dat was een koopje, normaal € 4,95 per tube. Dus die kon ik niet laten liggen. Ik ben nog steeds op zoek naar de ideale natuurlijke tandpasta, dus vond dit wel het proberen waard.

Er werden ook diverse lezingen en workshops gegeven. Ik ging naar 2 lezingen toe, terwijl manlief met zoontje buiten ging wandelen. Het was gelukkig lekker weer en de beurs werd gehouden in een hotel in een bosrijke omgeving. Ik vond de lezingen trouwens een beetje tegenvallen. De eerste ging over "Duurzaam opgroeien" en was een verhaaltje over.... Tja, eigenlijk weet ik het nog steeds niet precies. Het was een nogal onsamenhangend verhaal en veel van de hak-op-de-tak. Maar volgens mij kwam het er op neer dat we kinderen de ruimte moeten geven om zichzelf te ontwikkelen. Niet alles maar tegenhouden omdat het gevaarlijk is, maar samen dingen met je kind doen en uitleggen waarom iets gevaarlijk is. Voorbeelden die hierbij werden gegeven waren lucifers, zakmes e.d. Veel van de voorbeelden vond ik vrij voor de hand liggend en heb er helaas niet zo veel aan gehad.

De andere lezing ging over anti-conceptie zonder hormonen. Best een interessant verhaal over hoe wel onze eigen cyclus beter kunnen leren kennen en zo weten op welke dagen we vruchtbaar zijn en we dus voorzorgsmaatregelen moeten nemen om zwangerschap te voorkomen. Dit leren kennen van de cyclus kan d.m.v. temperaturen en slijm analyseren. Mij leek het nog al veel gedoe en zie mezelf dit ook niet zo snel doen. Maar wel handig om te weten dat er dus een alternatief is.

Daarna nog even lekker met zijn drieën op het grasveld gelegen en de goodiebag bekeken. Er zat een tube zonnebrandcrème voor kids van Lavera, super alleen jammer dat ik die zelf net een maandje geleden gekocht heb en nog niet eens gebruikt. Nu moet die zon toch maar snel komen! Verder zaten er nog wat zakjes natuurlijk snoepgoed en allerlei proefmonsters en plantenzaadjes in en natuurlijk een overload aan folders.

donderdag 23 mei 2013

Belangenverstrengeling bij voorlichting

Gisteren schreef manlief dit gastblogje over cholesterol. Ikzelf heb ook een verhoogde kans op hart-en vaatziekten, omdat dit in de familie voorkomt, ik overgewicht heb en ik in 2011 het HELLP syndroom heb gehad waardoor je een hogere kans zou hebben hierop. Zoontje is geboren met een hartafwijking (een bouwfoutje), waar hij gelukkig een levensreddende hartoperatie voor heeft ondergaan en hopelijk een gezonde toekomst tegemoet gaat. Wel is het zo dat voor hem een gezonde leefstijl extra belangrijk is, mede omdat hij maar één kransslagader heeft. We willen dus gezonder leven, maar hoe doe je dat?

Ik dacht dat je van een site als de Nederlandse Hartstichting toch betrouwbare informatie mag verwachten. Maar ook hier valt te lezen dat ook een verhoogd cholesterolgehalte een risicofactor is voor hart-en vaatziekten, terwijl ik daar nu zo mijn vraagtekens bij heb. Als je een beetje doorklikt op de site vindt je ook een stukje over plantensterolen die het cholesterol kunnen verlagen, hierbij worden ook producten genoemd die deze plantensterolen bevatten en dus het cholesterol verlagen. Een product dat wordt genoemd is het bekende Pro.Activ. Maar Becel Pro.Activ (Unilever) is ook partner van de Nederlandse Hartstichting, belangenverstrengeling dus. Dus hoe betrouwbaar is deze informatie. En hoe objectief zijn de 45 onderzoeken waarop dit is gebaseerd?

Daaronder staat nog stukje te lezen over voor wie deze producten niet geschikt zijn: zwangere en borstvoedende vrouwen en kinderen onder de 5 jaar. Ik vraag me af of deze informatie ook op een kuipje in de winkel staat, ik hoop het!  Er staat verderop te lezen dat het niet voor deze groep geschikt is omdat langdurig gebruik van producten met plantesterolen de concentratie van bètacaroteen daalt in het bloed. En dat deze bètacaroteen wordt omgezet in Vitamine A, die o.a. nodig is voor de groei, vandaar een extra behoefte vitamine A bij deze groep. Dus zo gezond is het helemaal niet?

Ik heb veel informatie van de site van de hartstichting gehaald in de tijd dat ik en zoontje (wel/niet in buik) in het ziekenhuis lagen. Ik was dan ook van plan om dit jaar eens wat geld te doneren zodat er meer onderzoek gedaan kan worden. Maar nu heb ik hier zo mijn bedenkingen bij, want hoe objectief zijn die onderzoeken? Misschien kunnen we dat geld beter besteden aan gezonde voedingsmiddelen en dan heb ik het niet over Becel Pro.Activ, maar dingen als kokosolie en noten. Ik snap dat deze organisaties misschien niet kunnen bestaan zonder schenkingen van grote bedrijven, maar wat heb je dan nog aan zo'n stichting? En als het al zo is mij zo'n stichting, hoe zit het dan met apotheken en ziekenhuizen?

Ik vraag me vaak af wie er nu nog geheel objectief zijn? Wat moet je als consument nu nog geloven? Wat is nu waarheid en wat niet. Ik heb steeds meer het idee dat we in een zieke wereld leven met enorme belangenverstrengeling, waar alles draait om geld! Regelmatig kijk ik naar programma's als keuringsdienst van waarde en verbaas me dan over van alles. De consument neemt alles maar klakkeloos aan wat op verpakkingen wordt geschreven. Op de voorkant staan vaak schreeuwerige termen als 0% vet (zoals bij lollies???) of geen toegevoegde suiker, smaakstoffen e.d. Ik moet eerlijk bekennen dat ook ik vatbaar was voor die termen tot enkele maanden geleden, maar nu neem ik niks meer voor lief aan. Ik lees nu ALTIJD de ingrediëntenlijst op het etiket en als ik het niet vertrouw, er te veel rotzooi, E-nummers, onbekende dingen in zitten laat ik het staan. Soms sluipt er toch nog iets mijn huis in, iets waar ik nog geen goede vervanger voor heb gevonden, maar het wordt steeds minder.

Jaren heb ik de praatjes van diëtisten geloofd over lightproducten en zie mij nou.... zouden deze diëtisten wel helemaal zo belangeloos voorlichting geven? Pas sinds ik een andere weg ben ingeslagen verlies ik echt gewicht alsof het vanzelf gaat. Bijna wekelijks sta ik op de weegschaal en kan mijn ogen niet geloven, het getal gaat maar omlaag. Ik eet ook veel minder tussendoortjes, omdat ik die behoefte niet meer heb. Zelfs als ik rond mijn maandelijkse periode alles eet wat los en vast zit, kom ik niet meer aan. Er is dan ook vrijwel geen troep meer in huis, maar ik eet dan zeker meer als de dagelijks aanbevolen hoeveelheid. Ik heb geen 45 onderzoeken uitgevoerd, maar kan alleen spreken over wat ik bij mezelf zie. Dat ik 15 jaar lang schommelde in gewicht en alleen maar uiteindelijk dikker werd door het gebruik van light producten en dat dat er misschien wel de mede oorzaak van is dat ik het HELLP-syndroom heb gekregen (tenminste het is me aangeraden om af te vallen om de herhalingskans te verkleinen). Dat ik nu een half jaar roomboter, kokosolie, volle zuivelproducten gebruik en gewoon ruim 10 kilo ben afgevallen is voor mij voldoende bewijs. En dit niet voelt als een dieet, dus met gemak de rest van mijn leven kan volhouden en dus niet bang ben voor een jojo-effect.

Gisteren bakte ik deze heerlijke Kokosmeelcake met pecannoten. We aten dit als toetje, lekker en ook vullend. Want 's avonds had ik geen trek meer in lekkers, wat ik gewoonlijk wel heb. De helft is nu zelfs nog over, niet dat het niet lekker is, in tegendeel, het is heerlijk, maar het vult gewoon en je blijft er niet van eten. En wat is er nou lekkerder dan 's ochtends een eigen gebakken speltboterham te eten en even wat verse onbespoten sla te plukken uit eigen tuin? Op het gebied van voeding en gezondheid heb ik nog een lange weg te gaan, maar elke dag doe ik een stapje in de goede richting, soms even een stapje terug, maar ik blijf koers houden.


Kokosmeelcake met pecannoten
Soms weet ik gewoon niet meer wat ik moet geloven en wie ik moet vertrouwen, maar ik ben het eens met dit blogje dat ik vandaag las over het voedingscentrum  Ik ben het met de schrijfster eens om gewoon je gezonde verstand te gebruiken en niet alles klakkeloos aan te nemen.

woensdag 22 mei 2013

Cholesterol goed of slecht? (gastblogje)



De afgelopen 1,5 jaar ben ik nog meer geïnteresseerd geraakt in gezondheid en gezond eten. Op diverse blogs en sites las ik over het gebruik van vetten en de relatie tot cholesterol, er werd verwezen naar twee boeken over cholesterol die ik vervolgens in de bieb leende. 

De boeken lagen al 2 weken op de kast en manlief vroeg of ik er al in gelezen had. Tja, ik moest bekennen er in te hebben gebladerd, maar het is confronterend te beseffen dat het lezen wetenschappelijke boeken niet meer goed lukt.

1,5 jaar geleden heb ik HELLP gehad en daarna is mijn concentratie en geheugen niet meer hetzelfde als er voor. Tijdens mijn ziekte kon ik niet eens meer kleine artikeltjes lezen in tijdschriften, nu kan ik gelukkig weer boeken lezen, maar met wetenschappelijke en Engelse teksten heb ik nog steeds moeite. Het is vermoeiend, ik weet soms na een pagina niet meer wat ik gelezen heb of snap sowieso niet wat er staat. Ik vroeg manlief de boeken voor mij te lezen en in "jip en janneketaal" uit te leggen wat er staat. Op mijn verzoek schreef hij dan ook onderstaand gastblogje. Dankjewel lieverd!



Ik ben gevraagd om hier een gastblog te schrijven naar aanleiding van 2 boeken over cholesterol.:
- De Cholesterol LEUGEN van prof. Dr. Walter Hartenbach (Nederlandse vertaling, 2005)
- De Cholesterolhype van dr. Malcolm Kendrick (Nederlandse vertaling, 2008)

Beide boeken zijn nogal wetenschappelijk en tendentieus.  Uit de titel is eigenlijk al de boodschap af te leiden: cholesterol is onzin.


In de reclame worden tal van producten aangeraden die de cholesterol verlagen. Zo is er Karin Bloemen die duidelijk is over het feit dat haar cholesterol te hoog is.


Te hoog, te hoog, wat is te hoog? Wat is cholesterol? Wie is Karin Bloemen eigenlijk? Ook kun je je afvragen of het verlagen van de cholesterol wenselijk is. Op de website van de hartstichting staat meer over cholesterol te lezen.

Mijn vrouw heeft me gevraagd om de twee boeken even voor haar samen te vatten. Kort gezegd komt het er op neer dat er al jaren onzin wordt verteld over cholesterol. Hart- en vaatziekten worden niet veroorzaakt door cholesterol. Het verlagen van cholesterol via je voeding heeft geen invloed op je cholesterolgehalte in je bloed. LDL en HDL zijn geen cholesterol, maar eiwitten die cholesterol bevatten. De vele onderzoeken die zijn gedaan naar cholesterolverlagende medicijnen zijn betaald door de industrie en hun resultaten zijn verdraaid.

Moraal van het verhaal: Cholesterol is een lichaamseigen stof die wordt aangemaakt door je lever (eet je dus minder cholesterol dan wordt dat navenant aangevuld door je lever). Het is belangrijk voor een gezond leven; het is bijvoorbeeld -onder invloed van zonlicht- verantwoordelijk voor de productie van vitamine D. Met medicatie (of speciale voeding) je cholesterol verlagen is schadelijk voor je gezondheid. Om hart- en vaatziekten te voorkomen zijn de volgende maatregelen wel effectief:
  • lichaamsbeweging
  • voldoende groente en fruit
  • matig alcoholgebruik
Voor de volledigheid misschien ook mijn eigen mening geven?
Ik kan niet geloven dat een bedrijf als Unilever bewust mensen zou vergiftigen. Daarbij komt dat als cholesterol niet slecht is, dit betekent dat vette hap niet slecht is. Volgens de onderzoeken nemen we slechts 40% van de in ons eten aanwezige cholesterol op. Dat betekent dat als een hamburger 60% van de ADI aan verzadigd vet bevat, we pas 30 % binnen hebben. Of zou de ADI hier al voor zijn gecorrigeerd? Ik heb er eigenlijk te weinig verstand van om hier wat zinnigs over te zeggen. Als iemand zich er goed bij voelt om Becel ProActiv te eten, waarom niet? Als je het lekker vind en je eet het met mate dan kan ons lichaam veel aan. Zelf drink ik (bijna) dagelijks een biertje. Matig alcoholgebruik isimmers gezond, zo verkondigt ook dr. Piendl. Het is lekker en beschermt tegen hart- en vaatziekten. Ik drink liever een speciaalbier dan dat ik een boterham met Becel ProActiv eet.

Voor de volledigheid wat staat er in de boeken:


Laten we met het dunste boek beginnen: De Cholesterol LEUGEN. Dit boek is geschreven door een Duitse professor en cardio-arts Dr. Hartenbach (hij heeft naar eigen zeggen al duizenden operaties gedaan). Het is nogal polemisch. Hij heeft het echt over de cholesterolmaffia en geeft aan dat er oplichting is het spel is. Zijn boek vond ik niet echt overtuigend omdat het wel heel erg overdreven is. Zou het echt zo erg zijn? Malcolm Kendrick is een Britse arts en veel genuanceerder. Hij heeft het niet over een leugen, maar over een hype. Dat klinkt al heel wat vriendelijker. Een samenvatting van zijn boek is hier te vinden. Uiteindelijk blijkt zijn verhaal echter net zo schokkend en ook Kendrick noemt het verhaal omtrent cholesterol een leugen. Ik vrees dat Hartenbach niet heeft overdreven.

Hartenbach voert in de Cholesterol LEUGEN direct een hele lijst met onderzoeken aan die zouden aantonen dat cholesterolverlaging gezond is. Vervolgens toont hij dat bij deze studies bewijs ontbreekt dat cholesterol een oorzakelijk verband heeft met hart- en vaatziekten. Sterker nog, de cholesterolverlagende medicijnen zijn zelfs schadelijk. De industrie sjoemelt met de statistieken om de cijfers iets anders te laten zeggen. Een samenvatting van zijn boek is hier te vinden. Het komt mij zo op het eerste gezicht nogal erg ongeloofwaardig over.

Kendrick begint zijn boek met uitleg over hart- en vaatziekten en wat cholesterol nu eigenlijk is. Kendrick geeft aan dat met de term ‘hart- en vaatzieketen’ vaak atherosclerose aan de kransslagaders wordt bedoeld. Het is een afzetting van ‘plaques’ die de bloedbaan verstoppen doordat ze bloed laten stollen. Deze klontering kan de bloedbaan verstoppen met alle schadelijke gevolgen van dien. De oorzaak van het ontstaan van deze plaques is onbekend, maar een van de theoriën is dat het aan cholesterol ligt. Hartenbach en Kendrick verwerpen deze theorie. Hartenbach geeft aan dat cholesterol vaak maar 1% uitmaakt van de verstopping. Kendrick geeft aan dat een verklaring voor de wijze waarop cholesterol deze plaques zou veroorzaken ontbreekt.

Oorzaken van hart-en vaatziekten liggen volgens Hartenbach en Kendrick eerder aan stress, nicotine, jicht en vetzucht. Vet? Dus toch cholesterol? Nee, dit vet is afkomstig uit koolhydraatrijk eten en te veel eten. Het vet wordt in het weefsel afgezet. Het gehalte cholesterol in het bloed is onafhankelijk hiervan aanwezig. Sterker nog de hoeveelheid aan cholesterol die we via ons voedsel binnen krijgen is slechts 20% van onze dagelijkse benodigde hoeveelheid! De rest wordt in ons lichaam aangemaakt. Dus zelfs als je minder cholesterol eet, veranderd je cholesterolgehalte niet.

Het verlagen van het gehalte aan cholesterol is niet alleen onzin voor het voorkomen van hart- en vaatafwijkingen. Het is ook ongezond. Kendrick waarschuwt voor het onnodig verlagen van het cholesterolgehalte door middel van medicijnen. Kendrick geeft hierbij duidelijk aan dat medicijnen nooit ongevaarlijk zijn. Cholesterolverlagende medicijnen kunnen spierpijn, verwarring, geheugenverlies en depressie als bijwerkingen hebben.

Het verlagen van de cholesterolspiegel heeft ook effect op onder meer het gehalten aan kalium en natrium. Deze zouten zijn van levensbelang voor de juiste werkking van onder ander het hart. Cholesterol is ook de grondstof voor de steroïde cortisol. Hartenbach noemt dit zelfs het belangrijkste stresshormoon. Het is vergelijkbaar met adrenaline, maar dan nog beter. Zonder cholesterol gaat ons lichaam dus minder functioneren.

Dokters Hartenbach en Kendrick hebben ook aandacht voor de mediacampagne. Vaak zijn het huisartsen, diëtisten en mediapersonen die uitspraken doen over het verband tussen cholesterol en hart- en vaatziekten, zonder verstand van zaken. Hartenbach heeft in Duitsland hierover enkele open brieven gestuurd naar ministeries, universiteiten en media. Zijn verhaal is nogal verzuurd als hij ingaat op de pseudowetenschap van de industrie. Kendrick gaat iets objectiever en wetenschappelijker in op de misleidende campagne, maar ook hij is merkbaar verbolgen.

Hun beschuldiging is als volgt: de industrie sponsort onderzoek en deelt prijzen en eervolle onderscheidingen uit aan wetenschappers als vorm van omkoping. De resultaten worden statistisch verdraaid om het gewenste resultaat te geven.

Kendrick wijst op de wetenschapsfilosofie van Popper dat ongeacht hoeveel onderzoeken aantonen dat alle zwanen wit zijn (in dit geval dat cholesterol slecht is), 1 onderzoek die het tegendeel bewijst (de zwarte zwaan) is voldoende.

Kendrick geeft verschillende voorbeelden van onderzoeken waarbij is aangetoond dat er geen verband is tussen hoge cholesterol en hart- en vaatziekten. Ook noemt hij verschillende tekortkomingen van de cholesteroltheorie en net als Hartenbach wijst hij op vreemde feiten in de discussie. Zo wordt de discussie steeds aangepast, om elke paradox te verklaren. Een bekend voorbeeld is de ‘Franse paradox’. Hoe komt het dat die Fransen met die vette kaas toch minder komen te overlijden aan hart-en vaatziekten? Kendrick geeft aan dat door slim landen te kiezen de statistieken zijn te beïnvloeden.

De meeste onderzoeken die de voordelen van cholesterolverlagende medicatie aantonen zeggen niets over de totale sterfte. Minder sterfte door hart- en vaatziekten kan immers ook gebeuren als je eerder aan iets anders komt te overlijden!? Tevens wijst Kendrick op een arts die bij drie verschillende onderzoeken met hetzelfde resultaat telkens weer erg verbaasd was. Dat komt mij inderdaad erg ongeloofwaardig over. Net zo een TV-reclame met ‘Amazing Mike’ van ‘bel nu, we zitten voor u klaar’.

Nu zijn deze boeken niet de enige bron van informatie. Ook internet staat bol met informatie hierover (zoals o.a. Fonteine  en  groene rekenkamer. Zelf googlen om je te overtuigen kan nodig zijn. Echter vind je via Google direct de Becelpagina. Die stellen dat Meer dan 45 onderzoeken bevestigen de cholesterolverlagende werking van Becel pro-activ.

De claim ‘meer dan 45 onderzoeken’ is onderbouwd door onderzoeken die een statistisch significant LDL-cholesterol verlagende werking van plantensterolen hebben laten zien. () Wat direct opvalt bij deze lijst is dat er geen artikeltitels zijn gegeven...

Ook vind ik er een verhaaltje van karin Bloemen: Ik wist werkelijk niets van cholesterol. Ik hoorde het voor het eerst toen ik gevraagd was voor de commercial van Becel pro.activ. Dat is dus zo'n drie jaar geleden.

Dat sluit aan bij het pleidooi van Kendrick en Hartenbach dat het vaak onwetenden zijn die het ons wijsmaken. Maar ja, ik weet er eigenlijk ook niks van af. Als ik (na even zoeken) een van de 45 wetenschappelijke artikelen vind, blijkt dit –net zoals Kendrick en Hartenbach al aangaven- betaald door Unilever. Er wordt gesteld dat is aangetoond dat: consumption of margarines containing plant sterols as well as stanols can be expected to reduce the risk of heart disease of about 25%....

25% reductie vind ik overtuigend bewijs. Overtuigender dan heel het pleidooi van Kendrick en Hartenbach. Ik verwacht in de hierbij genoemde bron (Law M. Plantsterol and stanol margarines and health.Br Med J 2000) dan ook het antwoord te vinden. Helaas ook deze verwijst naar een andere bron: An ecological study of serum cholesterol and ischaemic heart disease between 1950 and 1990. Law MR, Wald NJ. ?? Dit is een: Analysis of published surveys measuring average serum cholesterol in specified communities in different countries. Een landenonderzoek is toch geen gecontroleerd laboratoruiumonderzoek. Waar komt dan die claim vandaan? In de boeken van Kendrick en Hartenbach staat het antwoord hierop te lezen...

dinsdag 21 mei 2013

Mijn eigen gemaakte bijenhostel

Je hebt 5-sterrenhotels en hostels. Mijn zelfgemaakte bijenkast is meer een hostel. Ik ben niet zo goed met gereedschap, zeg maar gerust dat ik twee linkerhanden heb, maar wilde toch graag een bijenhotel toen ik er hier over las. Je kan ze natuurlijk kopen, maar als consuminderaar, vond ik dat nog best een investering. Dus ging ik toch maar zelf aan de slag met restmaterialen. In de schuur vond ik een geschikt mandje, geen idee meer waar het van is geweest, wat bamboestokken, een paaltje en wat stro. En in de la in de kamer nog een ouder schoenveter om het geheel aan de schutting te bevestigen.

Bij mijn fruitbestelling kreeg ik een aantal bamboestokjes van 10cm en een aantal langere van ca. 1 meter die mij zeer geschikt leken om zo'n hotel mee te maken. Maar toen ik de eerste grote bamboestok tot stukjes van 10cm had gezaagd zag ik al dat het mandje, dat ik als geraamte in gedachte had er niet vol mee zou raken. Dus zonde om een andere stok te verzagen. In de schuur vond ik nog een paaltje dat ik in 4 stukken zaagde om de lege ruimtes mee op te vullen en de rand vulde ik een beetje op met zaagsel. Ik moet toegeven zo mooi als deze ziet hij er niet uit, maar ik hoop dat het de bijen weinig uitmaakt, het hostel voldoet aan de bouwregels die hier worden gegeven:


  1. De gangen moeten altijd aan een kant dicht zijn.
  2. De diameter kan 2 tot 12 millimeter bedragen.
  3. De populairste diameter is 3 tot 8 millimeter  
  4. De gangen mogen tussen de 3 en 20 centimeter diep zijn. 
  5. De invliegopening en de gangen zelf moeten goed glad geschuurd zijn.  



Hier lees je meer over hoe je een bijenhotel kan bouwen.

zelfgemaakte bijenhostel
Eigenlijk wilde ik in de vier stukken paal ook nog gaatjes boren, maar dan had ik ze helemaal moeten schuren en het hout was zo zacht, dat ik bang was dat ze zouden gaan splijten. Nu heb ik ze dus alleen als opvulling gebruikt. En zijn er gewoon wat minder kamers in mijn hostel.

Ik heb het hostel aan de schutting gehangen, tussen de hopstruikjes. Ik hoop dat de hop straks mooi de schutting overwoekerd en zo van mijn hostel een mooie omgeving geeft.


Nu maar hopen dat ik snel boekingen krijg. De kamers zijn niet duur en er zijn genoeg restaurantjes in de omgeving....

maandag 20 mei 2013

MoestuinMaandag (deel 6)

Ik heb last van ongewenst bezoek, geen slakken of vogels, nee een ander ras, wat sinds een paar dagen ontdekt heeft dat het zichzelf op kan trekken. Bleef eerst de vensterbank nog buiten zijn bereik, nu heb ik daar alle paprikaplantjes en de kweekbakjes weg moeten zetten. Ze staan nu boven op de slaapkamer, nog steeds een geschikte plek, maar ik kan helaas niet meer de hele dag er naar kijken en genieten. Gelukkig heb ik er iets voor teruggekregen waar ik ook van kan genieten (al is het soms vermoeiend) zoontje die ontdekt heeft dat hij zelf kan gaan staan!

Hé wat is dat
Oh het kan open...
Nieuwe plek op de slaapkamer
Komkommer en tomaat komt op, meloen  en courgette nog niet

Hé kijk eens al twee kleine snackpaprikaatjes

In de achtertuin groeit alles goed door, vooral het onkruid. Ik ben al bezig geweest met onkruid weg te halen, maar ben een luie tuinvrouw...

Links lijkt de rabarber zich weer te herstellen van mijn radicale oogstpraktijken, rechts kiwibes

Waar blijven de bloemetjes?

Paprika buiten leeft nog en wat wortel

Sla en kruiden. Vorige week al wat geoogst, deze week weer, mmm
terugblik: vorige week: zoek de verschillen
Deze week: Alles is opgekomen ook de koolrabi en basilicum.
Verder veel soorten sla, radijs, basilicum en koriander

Vlechtwerk door manlief als oplossing voor de te hoge frambozenstruik

Pompoen doet het goed, 2 van deze exemplaren in de tuin

En de zwarte bes heeft al groene besjes

Aardbeitjes, bloemetjes en kruiden. Rechts een blauwe bes.

Snijbiet, nog meer sla en een aardbeitje

Onder het tunneltje: 2 soorten minitomaat en basilicum

In de voortuin doet alles het ook goed. Gelukkig geen aardbeienplantjes gesneuveld. Ik vond ze zo iel en de grond hadden we misschien wat meer moeten verrijken. Maar alles groeit goed en deze week de bokashi geleegd in de voortuin voor wat extra verrijking.

Aardbeien, bosbes, appelbes, cranberry en Japanse wijnbes

Even een close-up van het vak links voor.
Vandaag in de volle grond nog 2 courgettezaadjes gestopt. In de kweekbakjes komen ze nog niet op (na 2-3 weken). De zaden zijn ook al wat ouder, in de volle grond nieuwere zaden. Mocht toch nog alles gaan groeien, kan ik altijd nog wat weggeven.

zondag 19 mei 2013

Bokashi en meer

Sinds vorig jaar april zijn we de trotse eigenaren van een bokashi-emmer. Vanaf februari t/m oktober gaat ons gft afval in de bokashi-emmers en hebben we van het voorjaar t/m het najaar bokashi-sap om bij onze planten te gieten en bokashi om de grond te verrijken. Onze grote tuinafval en het gft-afval in de winter gaat in de groene bak, die hierdoor nog maar enkele keren per jaar aan de weg hoeft, dat is mooi meegenomen want hier betaal je per bak. In de winter doen we het gft-afval niet in de bokashi, omdat de bokashi-emmers in de schuur staan en het daar dan te koud is, ideale temperatuur is tussen de 18-25 graden. Ook is het moeilijker om de bak te legen, als het vriest is de grond soms keihard. Daarnaast is onze tuin niet zo heel erg groot, dus soms denk je dan: waar moet ik de bokashi nu weer laten. En tja, ik heb in de winter geen zin om steeds naar de schuur te lopen.

Ik ben héél erg enthousiast over de bokashi-emmers. Ik heb echt het gevoel dat mijn planten door het gebruik van het sap en de bokashi zelf beter groeien en sterker zijn. Bij de startersset die ik vorig jaar kocht zat ook een zak bokashi-starter (EM). Na elke laag gft afval moet je hier een handje van in de emmer strooien. Nu is onze zak pas op de helft, maar ik ging toch vast maar op zoek waar je de starter kan kopen. Als je meer wilt eten over de bokashi-emmers is dit een informatieve presentatie.

Toen ik bij deze webwinkel kwam las ik ook veel meer over EM en alle mogelijkheden die hier mee zijn. Bij de aanschaf van de startersset vorig jaar,  had ik hier ook al één en ander over gelezen, maar dacht eerst maar eens beginnen met die bokashi-emmers en dan zien we daarna wel weer verder. EM kan gebruikt worden als schoonmaakmiddel, gezond drankje, persoonlijke verzorgingsproducten. Nu ik toch bokashistarter wil bestellen ga ik ook wat andere producten uitproberen en het boek aanschaffen, want vanaf 60 euro geen verzendkosten, dus dan is de stap makkelijk gezet (slim zo'n marketingtruc, want het trekt mij altijd wel over de streep).

Op Facebook is er ook een groep waar mensen allemaal ervaringen uitwisselen. Ik las zelfs dat iemand er baat bij heeft die net als ik de ziekte van Crohn heeft. Hij gebruikt nu geen medicijnen meer, maar drinkt EM. Nu sta ik al een tijdje negatief tegenover de medicijnen die ik gebruik en merk ik dat mijn voeding veel invloed heeft op hoe het met mijn Crohn gaat. Hoewel mijn eetpatroon, behalve mijn vochtopname, volgens mijn arts weinig invloed heeft op de ziekte. Ik heb ook veel baat gehad bij de medicijnen, dat geef ik toe, maar sta ook open voor alternatieven.

Dus naast de bokashi starter nam ik ook nog EM Wipe & Clean, wat je kan gebruiken als schoonmaakmiddel, in de (af)wasmachine (dan heb je minder wasmiddel nodig) en je kan het zelfs drinken. In het boekje EM in de praktijk zijn vast nog meer toepassingen te vinden, dus die bestelde ik ook mee. Daarnaast ging ook de EM activator + beginnerset in mijn winkelmandje. Met deze set kan je in totaal 5 liter EM-Actief maken. EM-Actief kan je onder meer gebruiken voor geur vermindering van de kattenbak, vieze putjes, persoonlijke hygiëne, schoonmaakmiddel en voor de tuin. Hier meer info.

Om mijn bestelling compleet te maken, nam ik ook nog een zak keramische EM-X pijpjes roze en grijs. Deze kunnen gebruikt worden in de waterkan, waterkoker, badkuip, waterkraan, douchekop en (af)wasmachine).

Ik ben heel erg benieuwd hoe alles me gaat bevallen en of ik net zo enthousiast ben als over de bokashi.

Gebruikt één van jullie EM? En wat zijn jullie ervaringen?

Binnenkort zal ik via dit blog wat keramische EM-X pijpjes weggeven, dus ben je nieuwsgierig geworden, hou mijn blog dan in de gaten.

Hier nog een linkje naar een blogje dat ik eerder schreef over mijn ervaringen.

zaterdag 18 mei 2013

Weekmenu 17 mei t/m 24 mei

Volgens mij is het al weer even geleden dat ik een weekmenu maakte en plaatste en dat merk ik dan ook gelijk in mijn eigen kookgedrag. Als ik geen weekmenu heb, word ik tegen etenstijd onrustig in mijn hoofd: wat moet er eerst op, wat moet ik daarmee verzinnen, zijn alle ingrediënten daarvoor in huis en heb ik daar nog wel tijd voor voordat manlief thuis komt. Niet dat hij het erg vindt om even te wachten, maar ik vind het zelf vervelend als het eten nog niet klaar is als hij thuiskomt.

Ik heb me best gered hoor, ineens kwam er dan toch creativiteit naar boven en maakte een maaltijd salade met allerlei restjes, pasta stond wat vaker op tafel of gewoon aardappels, groente en een vegetarische schijf uit de vriezer. En ook werd er een keer gegrepen naar pizza's uit de super. Voor een keer is dat niet zo erg, maar een weekmenu is toch fijner. Het geeft me houvast en zorgt ervoor dat er nauwelijks iets wordt weggegooid. Hoewel ik me er niet altijd precies aan houd, werkt het toch.

Nu lag er bijvoorbeeld al 2 weken witlof in de koelkast. We zijn er allebei niet zo'n fan van en als het dan niet is ingepland in een weekmenu, blijft het gewoon liggen. Het zag er nog goed uit dus gisteravond maar snel dit recept meegemaakt. Ik heb de geitenkaas vervangen door roomkaas gemaakt van koemelk, omdat manlief geen fan is van geitenkaas. Ik kan hem een gerecht met 2 niet geliefde ingrediënten niet aandoen vind ik zelf. En de sherry heb ik weggelaten, want heb ik niet in huis. Het was best oké, maar ik denk dat witlof nooit onze lievelingsgroente zal worden.

Ook lag er in de koelkast nog rode bieten en ruim een kilo wortels die snel op moeten. En daarnaast kon gisteren ook al weer de groentetas opgehaald worden, met de volgende inhoud:
- Rucola
- Sla
- Spinazie
- Broccoli
- prei

Daarmee bedacht ik dit weekmenu:
vr: Gekarameliseerde witlof met notenrisotto
za: zilvervliesrijst met gewokte spinazie, sambal en feta (naar idee van Valhalla)
zo: gebakken aardappeltjes met sla en zelfgemaakte vega burgers (recept Annemiek van Deursen)
ma: Rode paprika en bietsoep
di: wortelstamppot
wo: pasta met champignonsaus en rucolapesto
do: Hollandse ovenschotel met fijngehakt

Van de rucola maak ik pesto die ik in de vriezer gooi. Dat deed ik vorig jaar ook en was erg lekker en makkelijk. En de rest gebruik ik bij de pasta voor woensdag.

Deze week proberen we weer zoveel mogelijk uit de voorraad te eten. Mijn boodschappenlijstje is dan ook kort, om dit allemaal te maken hoef ik alleen een doosje champignons, kookroom en rode uien te halen. Nog genoeg beleg en de ingrediënten om brood te bakken in huis. Dus verder alleen wat zuivel en fruit te kopen.

vrijdag 17 mei 2013

Regen: dus de keuken in!

Als het te slecht weer is om de (moes)tuin in te gaan, dan gaan we maar de keuken in om alles te verwerken.  Er lagen nog 2 rabarberstelen waar ik rabarbermuffins mee maakte. De muffins waren niet helemaal gelukt. Ik had het al verwacht, maar ze waren flink uitgelopen. Ik kon het muffinbakblik niet vinden en deed daarom het beslag in van die papierencups gewoon op de bakplaat. Ik had er wel steeds 2 in elkaar laten zitten, omdat het best een zwaar beslag was, maar toch liepen ze uit. Het ziet er dus niet zo mooi uit, de smaak is er niet minder om.

Ik volgde dit recept dat ik als reactie kreeg op mijn blog van maandag. Ik maakte het met volkorenmeel en verving de zonnebloemolie door olijfolie, want zonnebloemolie heb ik niet standaard in huis.

2 1/2 cup meel (volkorenmeel werkt prima, maar kan elk meel naar keuze)
1 1/2 cup suiker
1 tl zout
1 tl baksoda/zuiveringszout
1 tl kaneel
1 geklutst ei
1 cup karnemelk (of sojamelk met scheutje appelazijn)
2/3 cup zonnebloemolie
2 stengels rabarber in stukje gesneden

Meng alle droge ingredienten. Meng alle natte ingredienten. Voeg ze samen. Roer de rabarber er door heen. 
Vul muffinvormpjes en bak 16 - 18 minuten op 190 graden. 


Manlief nam er vandaag een paar mee naar zijn werk, ik zocht de minst misvormde uit. Hij vertelde gisteren trots op zijn werk dat ik 7 kilo rabarber heb geoogst uit eigen tuin en er heerlijke rabarbermoes mee heb gemaakt. Hij kreeg gelijk de vraag of ik het ook verkoop. Eh nee, voorlopig nog niet, maar mocht het nou echt een succes zijn, dan kan ik daar altijd nog overdenken. Ik gaf hem, naast de muffins ook maar een potje moes mee om iedereen te laten proeven.

Daarnaast lag er nog een bosje brandnetels die ik had gekregen, toen ik vertelde dat ik eens wat met brandnetels wilde maken. Ik maakte er bladerdeegflapjes van, maar omdat de hoeveelheid brandnetel die ik had mij wat aan de krape kant leek, deed ik er ook een nog een beetje diepvriesspinazie bij. Ik maakte er een salade bij met sla uit eigen tuin met honing-mosterd-dille dressing. Lekker hoor die flapjes! Toen ik manlief (na een paar happen natuurlijk) vertelde dat er brandnetel inzat keek hij zeer verrast. Ik denk dat ze wel voor herhaling vatbaar zijn!



Toch even de regen getrotseerd om wat te oogsten
mmm lekker!

Als toetje aten we er nog het restje rabarber-aardbeiencrumle bij, die ik gister maakte. Hij smaakte nu een stuk lekkerder dan gister, vond ook manlief! Tot nu toe dus 3 succesrecepten met rabarber, maar kreeg al diverse reacties met nog meer ideeën, dus denk niet dat het lang duurt voordat er weer wat rabarber uit de vriezer wordt gehaald om ergens in te verwerken.

donderdag 16 mei 2013

Project rabarber

Er moest echt rabarber geoogst gaan worden, onze kiwibes kwam helemaal in de verdrukking! Dus gisterenmiddag maar eens aan de slag gegaan om de buitenste dikke stelen te oogsten. Maar toen ik bezig was bedacht ik me dat ik misschien maar beter alles kon oogsten, want het ding was echt immens geworden en zelf de kleinste stelen waren al groot en er kwamen ook al 3 grote bloemknoppen in. Helemaal fout las ik later, je moet een aantal stengels laten zitten, omdat de plant anders doodgaat. Ach we zullen wel zien....

Voor de oogst, foto van afgelopen maandag
Een tweede fout die ik maakte was om een aantal stengels af te snijden. Ik weet dat je ze moet draaien en er dan uittrekken, maar de grotere exemplaren kreeg ik er zo echt met geen mogelijkheid uit, dus ben toch maar gaan snijden. Ben benieuw of de plant deze mishandeling overleeft. En anders niet. Voor dit seizoen maakt het me niet zoveel uit, want in totaal oogstte ik 7 kilo, dat is meer dan voldoende voor ons.

Na de oogst

Alleen het blad van de stengels verwijderen was al een hele klus

En toen moest alles nog schoongemaakt en verwerkt worden. Ik maakte een rabarber-aardbeicrumble als toetje. En van 3 kilo maakte ik rabarbermoes, dat leverde 9 potjes op voor in de voorraadkast. De overige 3 kilo ging schoongemaakt en gesneden in de vriezer. O'ja en ik bewaarde 2 stengels om morgen nog rabarbermuffins mee te maken, ik kreeg een receptje van een bloglezer. 

De rabarbermoes is goedgekeurd door manlief. De crumble vond hij maar zozo. Ik vond de crumble juist heel lekker. Het deed me denken aan de rabarber-aardbeienmoes die mijn oma altijd maakte en die we aten met zelfgemaakte pudding. 

Rabarber-aardbeicrumble

Rabarbermoes

Wat ik met de rabarber in de vriezer ga doen weet ik nog niet. Misschien nog een keer crumble maken of een taart. Las ook ergens iets over jam evt. in combinatie met aardbeien, dus dat kan ook altijd nog. Andere ideeën en recepten zijn zeker welkom!